رنگ طبيعي ادرار، از زرد كمرنگ تا زرد تيره كهربايي متفاوت است...
اين
رنگ با ميزان غلظت رنگدانهاي به نام يوروكروم رابطه مستقيم دارد، اما رنگ
ادرار هميشه طبيعي نيست. گروه ويتامين «B» ميتواند رنگ ادرار را به سبز
تغيير دهد به طوري كه حتي با چشم نيز قابلتشخيص باشد. آب هويج ادرار را به
رنگ نارنجي درميآورد و نام بيماري پورفريا (بيماري ژنتيكي كه روي پوست و
سيستم اعصاب اثر دارد) نيز نام خود را از تغيير رنگ ادرار به شرابپورت
گرفته است. اغلب تغيير رنگ ادرار بيضرر و گذراست. گاهي تغيير رنگ ميتواند
در اثر مصرف برخي موادغذايي خاص، رنگ مو، مكملها يا داروهاي تجويزي به
وجودآيد. هر چند گاهي رنگ ادرار غيرعادي نشاندهنده عفونت يا بيماري جدي
است.
ادرار نارنجي
غذاها و مكملها: سر
دسته متهمان اين تغيير رنگ، موادغذايي حاوي ويتامين C، هويج و آب آن و
برخي سبزيها هستند. اين مواد علاوه بر نارنجي كردن ادرار، ميتوانند كف
دست و پا را بيرنگ كنند.
داروها: برخي
آنتيبيوتيكها مانند ريفامپين، وارفارين و فنازوپريدين رنگ ادرار را
نارنجي ميكنند. برخي داروها ميتوانند عوارض جانبي روي دستگاه ادراري
داشته باشند مثل برخي مسهلها و داروهاي شيميدرماني، از دست دادن آب (عرق،
استفراغ، اسهال) و نوشيدن كممايعات نيز باعث غلظت يوروكروم ميشود و رنگ
ادرار را تيره ميكند.
ادرار سبز يا آبي
ميتواند
در نتيجه غذا و دارو باشد. مثلا مارچوبه رنگ ادرار را مايل به سبز ميكند و
بوي مخصوصي به ادرار ميدهد كه كاملا قابلتشخيص است. داروهايي كه
ميتوانند رنگ ادرار را آبي تا سبز كنند، آمي تريپتيلين، ايندومتاسين،
سايمتدين و داروهاي ضدتهوع و چند مولتيويتامين هستند. در برخي داروها رنگي
مورداستفاده قرار ميگيرد كه علاوه بر آبيكردن رنگ ادرار باعث درد در
هنگام دفع ادرار نيز ميشوند. برخي بيماريهاي ارثي نادر مثل هيپوكلسمي،
رنگ ادرار را آبي ميكنند. اين بيماري ارثي گاهي به نام «نشانگان پوشك آبي»
نيز ناميده ميشود كه به دليل رنگ آبي ادرار كودكان مبتلاست.
قهوهاي تيره يا ادرار به رنگ چاي
خوردن
مقدار زياد موادغذايي مثل باقلا، ريواس و آلو ادرار را قهوهاي تيره
ميكند. داروها و برخي موادمخدر نيز رنگ ادرار را به قهوهاي تيره تغيير
ميدهند. از داروها ميتوان به كلروكلين و آنتيبيوتيكهاي مترونيدازول و
نيترونورانتونين كه در عفونتهاي ادراري تجويز ميشوند، اشاره كرد.
مسهلهاي حاوي برگ سنا و كاسكارا و شلكننده عضلاني متوكاربامول ادرار را
قهوهاي تيره ميكنند. برخي بيماريها به خصوص ناراحتيهاي كبدي مثل هپاتيت
و سيروز و بيماري ارثي نادر به اسم tyrosinemia كه التهاب گلرومرولهاي
كليوي است، با توانايي كليه در جذب مايع و مواد زائد تداخل ميكند.
ادرار تيره و كدر
عفونتهاي دستگاه ادراري و سنگ كليه ميتوانند شكل ظاهري ادرار را كدر و تيره كنند